การก่อตั้งสถาบันคึกฤทธิ์
ความเป็นมาของมูลนิธิคึกฤทธิ์ ๘๐ ฯ ในวันคล้ายวันเกิดครบรอบ ๘๐ ปีของ ศาสตราจารย์ พลตรี ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช เมื่อเดือนเมษายน ๒๕๓๔ คุณบุญชู โรจนเสถียร ผู้มีความเคารพนับถือศาสตราจารย์ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช อย่างสูง เป็นบุคคลสำคัญที่ริเริ่มจัดตั้ง โดยร่วมกับบรรดาลูกศิษย์และมิตรสหายของอาจารย์คึกฤทธิ์ จัดงานฉลองวันเกิดที่โรงแรมดุสิตธานี และมีการเรี่ยไรเงินที่สมทบทุนในการจัดตั้งมูลนิธิ และได้จดทะเบียนในนาม “มูลนิธิคึกฤทธิ์ ๘๐” ณ วันที่ ๕ เมษายน พ.ศ.๒๕๓๔ (ตามใบอนุญาตจัดตั้งสมาคมหรือองค์การ)
คณะกรรมการของมูลนิธิคึกฤทธิ์ ๘๐ ชุดแรกมีศาสตราจารย์ พลตรี ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช เป็นประธาน มูลนิธิฯตั้งสำนักงานอยู่ที่บ้าน ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ที่ซอยสวนพลู งานสำคัญของมูลนิธิคึกฤทธิ์ ๘๐ คือ การส่งเสริมการเรียนการสอนนาฏศิลป์ และดนตรีไทยในวิทยาลัยนาฏศิลป์ทั่วประเทศ และส่งเสริมให้มีกิจกรรมทางด้านดนตรีและนาฏศิลป์ใหม่ๆ เช่น การก่อตั้งคณะโขนธรรมศาสตร์ขึ้นในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ หลังจากที่มูลนิธิฯ ได้ดำเนินการมาหลายปี ในปีพ.ศ. ๒๕๔๓ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระกรุณารับมูลนิธิคึกฤทธิ์ ๘๐ ไว้ในพระราชูปถัมภ์
ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ดำรงตำแหน่งประธานมูลนิธิ ตั้งแต่แรกก่อตั้ง จนกระทั่งถึงแก่อสัญกรรมเมื่อปี ๒๕๓๘ หลังจากนั้นได้กราบทูลเชิญพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงสุทธสิริโสภา เป็นประธานจนสิ้นพระชนม์ในปี๒๕๔๑ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงวิมลฉัตร เป็นประธานองค์ต่อมา จนกระทั่งประชวรมากแล้ว ก็ขอลาออกจากการเป็นประธานกรรมการในปี ๒๕๔๖ หลังจากนั้นคุณบุญชู ได้ดำรงตำแหน่งประธานกรรมการมูลนิธิคึกฤทธิ์ ๘๐ฯ จนกระทั่งสุขภาพไม่แข็งแรงจึงได้ขอลาออกในปี ๒๕๔๙ ในระยะนั้นก็ได้ให้การส่งเสริมการดำเนินงานของมูลนิธิฯในทุกด้าน และให้กำลังใจแก่ผู้ทำงานให้มูลนิธิ พร้อมทั้งสนับสนุนทางการเงิน เป็นการส่วนตัวโดยตลอด ดร.อำนวย วีรวรรณเข้ามาดำรงตำแหน่งประธานกรรมการมูลนิธิฯ จนกระทั่งปี ๒๕๕๑ ได้ขอลาออกเนื่องจากสุขภาพไม่เอื้ออำนวย
วัตถุประสงค์ของมูลนิธิคึกฤทธิ์ ๘๐ ฯ คณะกรรมการมูลนิธิคึกฤทธิ์ ๘๐ ฯ มีความตั้งใจอย่างแน่วแน่ ที่จะดำเนินการอนุรักษ์ และเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรม ซึ่งเป็นสมบัติของคนไทย ให้อยู่คู่กับชาติไทยตลอดไป เพื่อให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ของศาสตราจารย์ พลตรี ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช โดยมูลนิธิคึกฤทธิ์ ๘๐ ฯ มีแนวทางในการดำเนินงานดังนี้ คือ
๑. อนุรักษ์และเผยแพร่ดนตรีนาฏศิลป์และวัฒนธรรมไทย ๒. ส่งเสริมการเรียนการสอนดนตรีและนาฏศิลป์ไทย ๓. เผยแพร่เกียรติคุณ และให้ความอนุเคราะห์ปูชนียบุคคลทางดนตรี และนาฏศิลป์ไทย ๔. เพื่อดำเนินงานเพื่อสาธารณประโยชน์ หรือร่วมมือกับองค์การการกุศลอื่นๆ เพื่อสาธารณประโยชน์ ๕. ไม่ดำเนินการเกี่ยวข้องกับการเมืองแต่ประการใด
